âVoor een klimaatneutrale wereld moet de veestapel fors omlaagâ

Posted on December 10, 2023 by admin

Een ‘routekaart’ voor voedselproductie moet ervoor zorgen dat de opwarming van de aarde niet verder oploopt dan 1,5 graden. De voedsel- en landbouworganistatie (FAO) van de Verenigde Naties laat tijdens de klimaattop in Dubai voor het eerst zien wat er nodig is om de groeiende wereldbevolking te voeden binnen de grenzen van een planeet: een kwart minder methaan-uitstoot door vee in 2030 bijvoorbeeld.

Landbouw is verantwoordelijk voor een derde van de broeikasgassen, naar schatting 600 miljoen mensen lijden honger in 2030 en drie miljard mensen eten ongezond. Voedselzekerheid wordt in grote delen van vooral het zuidelijk halfrond bedreigd door de gevolgen van klimaatverandering. Er moet dus meer voedsel op minder land en met minder uitstoot worden geproduceerd.

De ambities van de FAO zijn torenhoog: geen ondervoeding meer, en iedereen moet gezond eten kunnen betalen in 2050. De uitstoot moet niet alleen omlaag, de landbouw moet ook veel meer CO₂ opslaan: netto moet de uitstoot van broeikasgassen in 2050 negatief zijn, met jaarlijks 1,5 gigaton CO₂-equivalent opslag in landbouwbodems.

Om deze doelen te bereiken, komt de FAO met, zoals ze het zelf noemen, het „overweldigende” aantal van 120 actiepunten, variërend van een efficiëntere landbouw, het herstel van bossen en natuurgebieden, het terugdringen van chemische middelen en waterverspilling om bodem- en waterkwaliteit te verbeteren en het minimaliseren van voedselverspilling. Maar ook: voorlichting over gezonde voeding en prijsmaatregelen om gezond en gevarieerd eten te stimuleren.

Illegale visserij

De doelen zijn concreter dan ze waren. 100 procent terugdringen van illegale visserij bijvoorbeeld, 10 gigaton extra opslag van broeikasgassen in grasland en andere landbouwgrond tot 2050 en de helft minder voedselverspilling door winkels en consumenten laten zien hoe groot de opdracht is.

Anders dan in de gemeenschappelijke verklaring voor een duurzamer voedselsysteem die eerder op deze klimaattop werd gepubliceerd, benoemt de FAO nu wél de olifant in de kamer: de uitstoot van methaan door vee – met name de hoeveelheid grazers zoals koeien – moet in 2030 met een kwart omlaag ten opzichte van 2020. De productiviteit van vee moet wereldwijd per jaar met 1,7 procent omhoog, waarbij vooral winst te behalen valt als kleine boeren hulp krijgen bij het verbeteren van hun opbrengsten. Hoewel het niet expliciet in het rapport staat, is een kwart minder methaan met alleen technologische innovatie waarschijnlijk onhaalbaar. Dat betekent feitelijk dat de wereld het met minder vee zal moeten doen. Een gevoelig punt: op het noordelijk halfrond eten mensen gemiddeld veel meer vlees en zuivel dan goed is voor de gezondheid en de planeet, terwijl in de armste landen nog steeds eiwittekorten zijn.

Inclusiviteit is een apart onderdeel van de routekaart. Dit reflecteert de groeiende aandacht voor ongelijkheid in het voedselysteem: in arme landen is meer honger en is een gezond eetpatroon voor veel mensen niet weggelegd. In gezinnen waar vrouwen de kost moeten verdienen, is minder te eten. Inheemse bewoners hebben vaker te maken met landroof. Oorlogen, corruptie, bosbranden, droogte en overstromingen bedreigen oogsten en toegang tot voedsel. Groepen die kwetsbaarder zijn voor de extreme gevolgen van klimaatverandering moeten volgens de FAO daarom beter beschermd worden. En vrouwen moeten net zo veel voedsel kunnen produceren en inkomen uit hun bedrijf kunnen halen als mannen.

Lees ook
alles over de gevolgen van en de maatregelen tegen klimaatverandering

Derde van alle broeikasgassen

De routekaart van de FAO laat zien dat geleidelijk het besef indaalt dat radicale veranderingen in het voedselsysteem nodig zijn om klimaatdoelen te halen en de groeiende wereldbevolking gezond te voeden. Een derde van de mondiale CO₂-uitstoot is voor rekening van boeren en andere voedselproducenten. In Nederland is dat circa 14 procent, waarvan 70 procent afkomstig is uit veeteelt. Eerder tijdens COP28 zegden 134 deelnemers toe om voedsel in 2025 onderdeel te laten zijn van hun klimaatplannen. Daarbij zaten ook de grootste landbouw-uitstoters, zoals Brazilië, China, de Verenigde Staten en de Europese Unie. Concrete doelen, zoals bijvoorbeeld over methaanuitstoot, staan echter niet in die verklaring. Ook is geen geld beloofd om landen te helpen hun doelen te halen.

Leeslijst

Tv-recensie | Kijken naar Carrie is elke week een overrompelende ervaring

admin
November 25, 2024
0

De drone vloog door de studio, over het publiek, langs de huisband. „Dit vergt heel wat skills”, zei Vince Tonk met zijn blik op de jongen die naast hem het vliegtuigje bestuurde. „Maar die heeft Ralph wel.” Ralph Hogenbirk was zijn compagnon: met hem had hij een drone gebouwd die snel genoeg kon vliegen om Max Verstappen bij te houden. Maar vrijdagavond beperkte de drone zich tot een rondje door de studio van Carrie op Vrijdag (MAX).

Terwijl de themesong van James Bond door de speakers schalde, kregen kijkers de beelden te zien die de drone van zijn omgeving maakte. Over de bar. Langs André van Duin. „Misschien kan-ie door Carries benen”, stelde Tonk voor. Carrie ten Napel zette direct haar benen ver uit elkaar: het vliegtuigje zoefde soepel onder de presentatrice door. „Oooh”, deed het publiek. Luid geklap toen het toestel landde. „Spectaculair hoor, jongens”, riep Ten Napel over haar schouder – ze was alweer onderweg naar een andere tafel, waar de volgende gast op haar wachtte. „Niel…” Ten Napels stem klonk ineens zachtjes en zalvend. „Jij bent drie jaar geleden gevlucht met je moeder Oleksandra uit Odessa. Ik kan me voorstellen dat jij een andere associatie hebt bij drones.”

Carrie op Vrijdag is nu zo’n tweeënhalve maand op tv, en nog steeds vind ik het iedere week een overrompelende ervaring. Dat begint al bij de opening, waarin een van de gasten het programma van de avond aankondigt door het over een leeg voetbalveld te schreeuwen vanaf de perstribune. De afleveringen hebben titels als ‘Kom alles te weten over de penopauze’, maar ook ‘Je partner verliezen op je 25ste’. Onderwerpen variëren van grensoverschrijdend gedrag tot de mogelijkheid om te trouwen met jezelf. En het meest gekmakende, maar ook meest bewonderenswaardige aspect van dit alles is dat Ten Napel zich met zo’n souplesse van dronepiloten naar oorlogsvluchtelingen beweegt, dat ik spontaan ga twijfelen aan mijn eigen beoordelingsvermogen. Misschien ligt het aan mij dat ik een dag of twee moet bijkomen van zo’n bruggetje.

Aangesterkt

Tegen de tijd dat ik me voldoende aangesterkt voelde om de tv weer aan te zetten was het zondag en had Videoland de eerste twee afleveringen van Alone online gezet. RTL zond ’s avonds de eerste aflevering uit bij wijze van teaser; alleen gebruikers van de streamingdienst kunnen vervolgens wekelijks zien hoe negen deelnemers proberen te overleven „in de Noorse wildernis”. Alle negen hebben ze een eigen territorium aangewezen gekregen. Daar filmen ze zichzelf op hun survivalavontuur: ze worden zelfs niet vergezeld van een cameraploeg. Helemaal alone, dus – met uitzondering van de wilde dieren die ze er waarschijnlijk tegen het lijf zullen lopen. In voorstukjes wordt gehint op de aanwezigheid van slangen en beren. Ook wordt er overgegeven en zegt iemand gepanikeerd: „Ik ben helemaal paars”.

Hoewel ik niet van plan ben deze voorfase van The hunger games verder te kijken, had ik wel meteen een lievelinsgpersonage. Ze heette Marly (27), was „instructeur wildernis living skills” en vond het heel moeilijk om in de bewoonde wereld te leven. Toen ze werd gedropt op haar nieuwe woonplek begon ze dan ook onmiddellijk te huilen van geluk. Hier kon ze eindelijk haar „eigen stem helder horen, en die van de natuur”. Na één nacht kamperen op een lege maag huilde Marly opnieuw, maar nu niet meer van geluk. „Ik kom uit een veilig nest”, mijmerde Marly; „een bubbel genaamd Nederland. Het zat zo ver van de realiteit. Dít is echt. Wat je hier ziet heeft geen maskers. Als het regent, regent het. Als je niks vangt, vang je niks. Als je je vuur niet aankrijgt, is er niks.”

Misschien was Marly toch niet voor de wildernis gemaakt. Het avontuur was amper begonnen voor ze haar eigen beoordelingsvermogen in twijfel trok. Dat maakte haar tot de enige deelnemer in wie ik me herkende.

Vrachtvliegtuig neergestort in Litouwen, oorzaak nog onbekend

admin
November 25, 2024
0

Een vrachtvliegtuig van DHL is maandagochtend neergestort in de buurt van de Litouwse hoofdstad Vilnius. Een van de inzittenden is daarbij omgekomen. Het zou gaan om een Spanjaard. Drie andere bemanningsleden raakten gewond. Dat melden Litouwse media, waaronder publieke omroep LRT.

De airbus 737 was onderweg vanuit de Duitse stad Leipzig. Het toestel was eigendom van het Spaanse bedrijf Swiftair. Het kwam terecht in de tuin van een woningcomplex, vlakbij het vliegveld van Vilnius. Omwonenden spreken tegen LRT van een „trillende grond” en een „heldere flits” die omstreeks 05.30 uur de omgeving zou hebben opgelicht. In het naastgelegen woongebouw is brand uitgebroken. De twaalf bewoners zijn geëvacueerd.

Hoe het ongeluk is gebeurd, blijft vooralsnog onduidelijk. De Litouwse autoriteiten onderzoeken de crash. Meest waarschijnlijk is een technische of menselijke fout, stelt de politie tegenover LRT.

Radicaal-rechts-populistische kandidaat Georgescu wint uit het niets eerste verkiezingsronde Roemenië

admin
November 25, 2024
0

Geheel onverwachts heeft de radicaal-rechtse populist Calin Georgescu de eerste ronde van de presidentsverkiezingen in Roemenië gewonnen. Dat melden Roemeense media maandag. De 62-jarige politicus heeft met 22,9 procent van de stemmen een ruime voorsprong behaald op andere kandidaten, blijkt nadat bijna alle stemmen zijn geteld. Op 8 december vindt een tweede verkiezingsronde plaats, waarin de twee leidende kandidaten het tegen elkaar opnemen. Voor winst is een meerderheid van de stemmen nodig.

De centrumrechtse Elena Lasconi (52), leider van de liberale partij Uniunea Salvați România (USR), werd tweede met ruim 19 procent van de stemmen. Ook haar hoge score werd niet voorzien in de peilingen. De huidige premier Marcel Ciolacu (56) was favoriet, maar eindigde nipt achter Lasconi op de derde plaats. De leider van de sociaaldemocratische partij Partidul Social Democrat (PSD), was vooral populair onder Roemeense kiezers die in het buitenland wonen, maar komt niet meer in aanmerking voor de tweede ronde op 8 december. Zondagavond liep hij nog voorop in de eerste exitpolls.

De rechts-populistische Georgescu is een zelfstandige politicus die pro-Russisch en anti-NAVO is. Het Roemeense peilingsbureau Inscop bestempelde hem eerst nog als „overige kandidaat”, met vrijwel geen kans op winst. Zijn campagne voerde Georgescu voornamelijk op TikTok, waar hij ten minste 1,6 miljoen likes verzamelde met video’s waarin hij naar de kerk gaat, judoot, en spreekt in podcasts. Hij zou zich richten op mensen die het vertrouwen in de politiek hebben verloren.

Georgescu heeft geen politieke agenda en heeft een „vaag en populistisch manifest” met standpunten die buiten de „gangbare politieke discussies” vallen, zeggen Roemeense politieke duiders tegen persbureau Reuters. Georgescu is fervent criticus van de Europese Unie en de NAVO. In een interview zei hij eerder dat Roemenië gebaat zou zijn met „Russische wijsheid”, maar weigerde hij expliciet te bevestigen of hij Rusland daadwerkelijk steunt. Het Kremlin stelt maandag in een reactie niet „bekend te zijn met het wereldbeeld” van Georgescu. Ook noemde Georgescu vooroorlogse antisemitische fascisten met grote rollen in de Roemeense Holocaust „nationale helden”.